Co roku lekarze notują w Polsce ok. 2500-3000 nowych zachorowań na czerniaka. Pod względem rosnącej liczby zachorowań to pierwszy z kolei nowotwór u mężczyzn i drugi u kobiet. Akademia Czerniaka została utworzona po to by zmienić te alarmujące statystyki.                                                                                                                        

Akademia Czerniaka stanowi sekcję naukową Polskiego Towarzystwa Chirurgii Onkologicznej.  Jej głównym celem jest zwiększenie świadomości społecznej w zakresie czerniaka. Popularyzując wiedzę o tym nowotworze, przyczynia się do upowszechnienia skutecznych metod profilaktyki.

Chociaż zainteresowanie czerniakiem rośnie, to świadomość Polaków na jego temat jest wciąż niska. Aby w jeszcze większym stopniu upowszechnić wiedzę o tym nowotworze, Akademia Czerniaka zainaugurowała program profilaktyczno-edukacyjny „Znamię! Znam je?”, dla wyższych klas podstawowych (7-8 klasa) oraz szkół ponadpodstawowych. 

Na potrzeby kampanii „Znamię! Znam je?” Akademia Czerniaka sprawdziła, co Polacy wiedzą o czerniaku.

 

„Znamy, ale nie badamy – co Polacy wiedzą o czerniaku?”. Ankieta przeprowadzona  w 2015 r. pokazuje bowiem, że większość z nas (90%) słyszała o czerniaku. Niestety tylko 15% osób udało się do lekarza choć raz, aby skontrolować pieprzyki. Tymczasem regularne badania i obserwacja zmian na skórze mogą uratować życie.

 

 

 

 

 

• Co to jest czerniak?

Czerniak jest nowotworem złośliwym skóry. Czerniaki najczęściej pojawiają się na skórze, ale także w obrębie ust, nosa oraz gałki ocznej.

 

Czerniak charakteryzuje się bardzo agresywnym wzrostem oraz wczesnymi i licznymi przerzutami, które są trudne w leczeniu farmakologicznym.

 

Czerniak nie tylko rozrasta się na powierzchni skóry, ale co groźniejsze wrasta w głąb skóry i gdy przejdzie barierę skóry dostaje się do naczyń krwionośnych, a następnie za ich pomocą przedostaje się do całego organizmu. Czasem wystarczą 3 miesiące, aby czerniak zaatakował cały organizm. 

 

 

   

 

 

 

Jednak, usunięcie czerniaka miejscowego, kiedy choroba nie jest jeszcze zaawansowana pozwala na wyleczenie nawet 80% chorych. Dlatego tak ważne jest szybkie i prawidłowe rozpoznanie tego nowotworu.

 

Czerniak może pojawić się w kilku miejscach na ciele. Jedno ognisko choroby nie wyklucza pojawiania się kilku innych nawet jeśli czerniak nie jest rozsiany.

Czerniak to najczęściej nowa zmiana na skórze. Jednak cześć zwykłych znamion może „zrakowieć” czyli zamienić się w czerniaka. 

 

 

• Osoby najbardziej narażone na rozwój czerniaka to osoby:

 

- o jasnych i rudych włosach,

- o jasnych oczach,

- o jasnej lub bardzo jasnej cerze,

- z piegami i/lub znamionami,

- które łatwo ulegają poparzeniom słonecznym,

- słabo tolerują słońce,

- opalają się z dużym trudem lub w ogóle

- u których w rodzinie występował czerniak. 

Osoby te bezwzględnie powinny unikać słońca oraz całkowicie zrezygnować z solarium.

 

Grupą szczególnie narażoną na  poparzenia słoneczne są dzieci. Ich skóra nie jest jeszcze dojrzała i nie potrafi obronić się przed silnym promieniowaniem słonecznym. Poparzenia słoneczne wśród dzieci, podnoszą dwukrotnie ryzyko zachorowania na czerniaka w przyszłości.

 

 

• Jak wygląda czerniak, czyli ABCDE Czerniaka?

 

Warto znać cechy czerniaka określane za pomocą kryteriów ABCDE:

 

 

 

• Jak się ochronić przed czerniakiem – Złote Zasady profilaktyki czerniaka?

 

1. Nie opalaj się w solarium! – w przypadku młodych ludzi jest to najważniejszy czynnik wywołujący czerniaki.
2. Unikaj przebywania w pełnym słońcu w godzinach 11.00-16.00
3. Ochrona skóry: stosuj filtry UV,  noś czapkę i okulary przeciwsłonecznych – latem nawet podczas pochmurnych dni należy stosować ochronę. Pamiętaj ochronie także podczas uprawiania sportu na świeżym powietrzu!
4. Raz w miesiącu oglądaj swoją skórę – sprawdź, czy Twoje znamiona nie zmieniają się lub czy nie pojawiły się nowe.
5. Jeśli zauważysz, że coś podejrzanego dzieje się z Twoim znamieniem, udaj się do dermatologa lub chirurga-onkologa.
6. Przynajmniej raz na rok odwiedzaj dermatologa lub chirurga-onkologa, aby sprawdził czy wszystko w porządku.